Fundusz alimentacyjny

Zgodnie z art. 1 a ustawy świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują obywatelom polskim oraz  cudzoziemcom (świadczenia otrzymać mogą m.in. cudzoziemcy przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej oraz zezwolenia na pobyt czasowy, jak również ci, którzy przebywają na terytorium naszego kraju w związku z uzyskaniem statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej).

Osoby muszą zamieszkiwać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres, w którym otrzymują świadczenia z funduszu alimentacyjnego.

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują dziecku do ukończenia przez nie 18 roku życia albo w przypadku gdy uczy się w szkole lub szkole wyższej do ukończenia 25 roku życia. W przypadku posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności – świadczenie przysługuje bezterminowo.

Wnioskować o świadczenie z funduszu alimentacyjnego może osoba uprawniona (pełnoletnie dziecko), jej przedstawiciel ustawowy (rodzic w przypadku małoletniego dziecka) lub jej opiekun prawny. Osobą uprawnioną  zgodnie z art. 2 pkt. 11  ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów jest bowiem dziecko, które ma zasądzone sądownie alimenty od rodzica, który ich nie płaci (a więc egzekucja przebiega bezskutecznie).

Rodzic ubiegający się o świadczenia alimentacyjne na swoje dziecko nie musi zgodnie z obowiązującą ustawą spełniać kryterium samotnego wychowywania dziecka. Tym samym świadczenie alimentacyjne przysługuje osobom zamężnym oraz przebywającym w związkach konkubenckich. Co istotne – ustalając dochód rodziny pod uwagę nie jest brany rodzic, który nie wywiązuje się z nałożonego na niego sądownie obowiązku płacenia alimentów, nawet jeśli nadal jest prawnym małżonkiem.

Gdzie i kiedy złożyć wniosek?

Osoby ubiegające się o przyznanie w/w świadczenia  składają wniosek w gminie ze względu na miejsce zamieszkania. Prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego ustala się na okres świadczeniowy  (trwający od dnia 1 października do dnia 30 września następnego roku) począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek, nie wcześniej niż od początku okresu świadczeniowego do końca tego okresu.

Zgodnie z art. 20 ustawy, wnioski o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego na nowy okres świadczeniowy są przyjmowane od dnia 1 sierpnia danego roku, a w przypadku wniosków składanych drogą elektroniczną – od dnia 1 lipca danego roku.

• W przypadku gdy osoba ubiegająca się o świadczenia z funduszu alimentacyjnego na nowy okres świadczeniowy złoży wniosek wraz z dokumentami do dnia 31 sierpnia, ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz wypłata świadczeń przysługujących za miesiąc październik następuje do dnia 31 października.
• W przypadku gdy osoba ubiegająca się o świadczenia na nowy okres świadczeniowy złoży wniosek wraz z wymaganymi dokumentami w okresie od dnia 1 września do dnia 30 września danego roku, ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz wypłata przysługujących świadczeń z funduszu alimentacyjnego następuje do dnia 30 listopada tego roku.
• W przypadku gdy osoba ubiegająca się o świadczenia na nowy okres świadczeniowy złoży wniosek wraz z wymaganymi dokumentami w okresie od dnia 1 października do dnia 31 października danego roku, ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz wypłata przysługujących świadczeń z funduszu alimentacyjnego następuje do dnia 31 grudnia tego roku.
• W przypadku gdy osoba ubiegająca się o świadczenia na nowy okres świadczeniowy złoży wniosek wraz z wymaganymi dokumentami w okresie od dnia 1 listopada do dnia 30 listopada danego roku, ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz wypłata przysługujących świadczeń z funduszu alimentacyjnego następuje do dnia 31 stycznia następnego roku.
• W przypadku gdy osoba ubiegająca się o świadczenia na nowy okres świadczeniowy złoży wniosek wraz z wymaganymi dokumentami w okresie od dnia 1 grudnia danego roku do dnia 31 stycznia następnego roku, ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz wypłata przysługujących świadczeń z funduszu alimentacyjnego następuje do ostatniego dnia lutego następnego roku.

Ustawa reguluje pojęcie bezskuteczności egzekucji – oznacza to egzekucję, w wyniku której w okresie ostatnich dwóch miesięcy nie wyegzekwowano pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych; za bezskuteczną egzekucję uważa się również niemożność wszczęcia lub prowadzenia egzekucji alimentów przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu przebywającemu poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności z powodu:

a) braku podstawy prawnej do podjęcia czynności zmierzających do wykonania tytułu wykonawczego w miejscu zamieszkania dłużnika,

b) braku możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą;

Tak więc, w przypadku gdy dłużnik alimentacyjny przebywa na terytorium naszego kraju egzekucję prowadzi komornik sądowy i to on wydaje zaświadczenie potwierdzające stan egzekucji (niezbędne do wniosku o ustalenie prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego). W przypadku jednak, gdy dłużnik przebywa poza granicami RP organem właściwym do wydania zaświadczenia stwierdzającego bezskuteczność egzekucji lub niemożność jej prowadzenia jest  właściwy sąd lub zagraniczna instytucja egzekucyjna.

Kryterium dochodowe

W obecnym okresie świadczeniowym 2023/2024 (tj. od 01.10.2023 do 30.09.2024) pod uwagę brane są dochody członków rodziny uzyskane w roku 2022 – warunkiem koniecznym do otrzymania w/w świadczenia jest spełnienie kryterium dochodowego, które nie może przekraczać  1209,00 zł netto na osobę w rodzinie.

W przypadku gdy dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie przekracza kwotę 1209,00 zł, o kwotę nie wyższą niż kwota świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługującego danej osobie uprawnionej w okresie świadczeniowym, na który jest ustalane prawo do tego świadczenia, świadczenie z funduszu alimentacyjnego przysługuje w wysokości różnicy między kwotą świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługującego danej osobie uprawnionej a kwotą, o którą został przekroczony dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie.

W przypadku gdy wysokość świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługującego danej osobie uprawnionej, ustalona zgodnie z ustawą jest niższa niż 100 zł, świadczenie to nie przysługuje.

Wysokość świadczenia z funduszu alimentacyjnego

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują w wysokości bieżąco ustalonych alimentów, jednakże nie wyższej niż 500 zł na dziecko.